: ଶ୍ରୀ ବୈକୁଣ୍ଠନାଥ ଖଟୁଆ

ସ୍ଥାନମାନଙ୍କର ନାମକରଣ ଭୌଗୋଳିକ ସ୍ଥତି, ସ୍ଥାନର ମାହାତ୍ମ ବା କୌଣସି ଲୋକର ନାମରେ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥାଏ୤ କିନ୍ତୁ ଖଣ୍ଡଗିରି ଓ ଉଦୟଗିରି ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ବିଭିନ୍ନ ନାମକରଣ କରାଯାଇଛି୤ ଏହି ନାମଗୁଡ଼ିକ ଆମେ ବିଭିନ୍ନ ଉପାଦାନରୁ ପାଇଥାଉ୤ ଖଣ୍ଡଗିରି ଏକମ୍ର କ୍ଷେତ୍ରର ପଶ୍ଚିମକୁ ଅବସ୍ଥିତ୤ ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣାଦ୍ରି କହନ୍ତି୤ କେତେବେଳେ ଏହା କୃତିବାସ କ୍ଷେତ୍ର ତ ଆଉ କେତେବେଳେ ଭୁବନେଶ୍ୱର୤ ଏବେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ରହି ରାଜଧାନୀ ନିର୍ମାଣ ହେବାରୁ ଏହାକୁ ସେହି ଭୁବନେଶ୍ୱର କହୁଛନ୍ତି୤ ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୮୪ ମିଟର ବା ୨୮୦ଫୁଟ୤ ଏହାର ଆୟତନ ପ୍ରାୟ ୨୫ ବର୍ଗକିଲୋମିଟର୤ ପାହାଡ଼ର ପାଦଦେଶର ଉଚ୍ଚତା ୪୦ ମିଟର ବା ୧୩୨ ଫୁଟ୤ ଏହା ଦୁଇଟି ପାହାଡ଼ର ସଂଯୋଗକୁ ଖଣ୍ଡଗିରି କହନ୍ତି୤ ଉଦୟଗିରିଠାରୁ ଖଣ୍ଡଗିରିର ଉଚ୍ଚତା ଅଧିକ୤ ଆୟତନରେ ଖଣ୍ଡଗିରି ଆୟତନ ଉଦୟଗିରିରୁ ଅଧିକ୤ ଦୁଇଟି ପାହାଡ଼ର ସଂଯୋଗସ୍ଥଳିରେ ଏକ ଘାଟି ରାସ୍ତା ଅଛି ଏବଂ କିଛି ସମତଳ ଅଂଚଳ ଅଛି୤ ଏହାରି ଭିତରଦେଇ ରାସ୍ତା ହେବାର କାରଣ ହେଲା ଏହା ବହୁ ଆବାହମାନ କାଳରୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଥିଲା୤ ତେଣୁ ଏହି ଜାଗାକୁ ସଂଯୋଗ କରିବାପାଇଁ ରାସ୍ତା ଏହି ପାହାଡ଼ ମଝିରେ ଯାଇଥିଲା୤ ବୋଧହୁଏ ଏହି ଘାଟିରାସ୍ତାରୁ ଘାଟିକିଆ ଗୋଟିଏ ଗାଁ ନାମ ରହିଛି୤ ଘାଟିରାସ୍ତା ପାଖରେ କିଆଗଛ ବଣ ଦେଖାଯାଏ୤ ତେଣୁ ଏହି ଗାଁର ନାମ ଘାଟିକିଆ୤ ଏହି ପାହାଡ଼ର ପୂର୍ବପାଶ୍ୱର୍ରେ ଜାଗମରା୤ କୁହାଯାଏ ବୌଦ୍ଧମାନେ ଏଠାରେ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କର ଯଜ୍ଞଭଙ୍ଗ କରୁଥିଲେ୤ ଏହି ଯାଗ ବା ଯଜ୍ଞକୁ ଜଗିବା ପାଇଁ ଏଠାର ଲୋକମାନେ ଜଗିରହୁଥିବାରୁ, ତେଣେୁ ଏହାକୁ ଜାଗମରା କହିନ୍ତି୤ ଏହାର ପାଖରେ ଡୁମୁଡୁମା ଗଣ୍ଡମୁଣ୍ଡା ଓ ବରମୁଣ୍ଡା ଗାଁମାନ ଅଛି୤ ଏହି ସବୁ ଦ୍ରାବିଡିଆନ୍ ଶବ୍ଦ୤ ଏହାରି ପାଖରେ ଭରତପୁର ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣପୁର ଥିଲା ବର୍ତମାନ ଆଉ ସେ ଗାଁ ନାହିଁ୤ ଲୋକେ କେଉଁଆଡେ଼ ଚାଲିଗଲେ୤ ରାଜସ୍ୱ ନକ୍ସାରେ ଖାଲି ଗାଁନାମ ରହିଛି୤

ଏହି ପାହାଡ଼ର ଉତର ଦିଗରୁ ଏକ ନାଳ ଭରତପୁର ବା ଔଷଧିୟ ଜଙ୍ଗଲରୁ ବାହାରି ଘାଟିକିଆ ଦେଇ ପାଇକେରାପୁର କୋଳଥିଆ ଆଇଗିଣିଆ ଡୁମୁଡୁମା ଦେଇ ଗଣ୍ଡମୁଣ୍ଡା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇଛି ୤ ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଔଷଧିୟ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ ଛୋଟିଆ ନାଳ ବାହାରି ରେଂଟାଲ କଲୋନୀ ବରମୁଣ୍ଡା ହାଉସିଂ ବୋର୍ଡ କଲୋନୀ ତଳେ ତଳେ ଓଇଉଏଟି ଫାର୍ମ ଦେଇ ଗଣ୍ଡମୁଣ୍ଡା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇଛି ୤ ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ର ବର୍ଷା ପାଣି ଏହି ଦୁଇ ନାଳ ଭିତରେ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ ୤ ଆଇଗିଣିଆ ଗାଁର ଲୋକମାନେ ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଗୁଆଣିଥାଟ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟକରୁଥିଲେ ୤ ତେଣୁ ଏହି ଗାଁର ନାମ ଆଇଗିଣିଆ ହୋଇଛି ୤ ଡୁମୁଡୁମା ଗାଁରୁ ଯକ୍ଷ ଓ ଯକ୍ଷିଣୀ ମୂର୍ତି ଶ୍ରୀ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ ବୋଲି ତାଙ୍କ ଆର୍କୋଲୋଜିକାଲ ରିମେନସ୍ ଆଟ ଭୁବନେଶ୍ୱର ବହିରେ ଲେଖିଛନ୍ତି ୤ ତେଣୁ ଅନୁମାନ ହେଉଛି ଏଠିକାର ଲୋକେ ଯକ୍ଷଯକ୍ଷିଣୀମାନଙ୍କୁ ଉପାସନା କରୁଥିଲେ ୤ ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଚାର କଲେ ୭ମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନାଥ ଯୋଗୀ ସଂପ୍ରଦାୟ ନାଥ ଧର୍ମ ପ୍ରଚାର କରୁଥିଲେ ୤ ଯୋଗୀ ସଂପ୍ରଦାୟର ଡମ୍ବ ଓ ଡୋମୀ ଏକ ଜଣାଶୁଣା ନାମ ତେଣୁ ଏଥିରୁ ଅନୁମାନ ହେଉଛି ଏହାର ନାମ ସେଇଥିପାଇଁ ଡୁମୁଡୁମା ହୋଇଛି ୤

ପ୍ରାକୃତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର କଲେ କୁମାରୀ ପର୍ବତକୁ ଉଦୟଗିରି କହନ୍ତି କାରଣ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ହେଲେ ତା’ର ପ୍ରଥମ କିରଣ ଏହି ପାହାଡ଼ରେ ପଡ଼ୁଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଉଦୟଗିରି କୁହାଯିବା ଯଥାର୍ଥ ୤ କିନ୍ତୁ ଉଦୟ ଏକ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ ୤ ଏଥିରେ ଗିରି ଶବ୍ଦ ପ୍ରାନ୍ତ ସଂଯୋଜକ ଭାବରେ ଯୋଗ କରାଯାଇଛି ୤ କିନ୍ତୁ ଏହାର ଦ୍ରାବିଡ଼ ଶବ୍ଦ କଣ ଥାଇପାରେ ଜଣା ନାହିଁ ୤ ଖଣ୍ଡଗିରିକୁ ଖଣ୍ଡିଆଗିରି କୁହାଯାଏ ୤ ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଖଣ୍ଡାଚଳ କହନ୍ତି ୤ ପାହାଡ଼କୁ ସାଧାରଣତଃ ଗିରି, ପାହାଡ଼, ମୁଣ୍ଡିଆ, ଶୃଙ୍ଗ, ଅଚଳ, ପର୍ବତ, ମେରୁ ଏମିତି ବିଭିନ୍ନ ଅର୍ଥରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଏ ୤ ଏହି ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ କେତେବେଳେ ଓ କେଉଁ ସମୟରେ କହିହେଉ ନାହଁ ୤ ତେଣୁ ଖଣ୍ଡିଆ ଶବ୍ଦରେ ପ୍ରାନ୍ତ ଉପସର୍ଗ ଅଚଳ ଲାଗି ଏହା ଖଣ୍ଡାଚଳ ହୋଇଛି ୤ ଆଉ ଗୋଟିଏ କଥା କୁହାଯାଇପାରେ ଗୋଟିଏ ଜିନିଷକୁ ବିଭିନ୍ନ ଲୋକ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ବିଭିନ୍ନ ନାମକରଣ କରିଥାନ୍ତି ୤ ସେତେବେଳେ ଲେଖାପଢ଼ା ବେଶି ନଥିଲା ୤ ଯାହା ବେଶି ଲୋକ କହୁଥିଲେ ତାହା ଗ୍ରହଣ ହେଉଥିଲା ୤ ପ୍ରାକୃତିକ ରୂପକୁ ଦେଖିଲେ ଏହା ଏକ ଭଙ୍ଗିଳ ପର୍ବତମାଳା ୤ ଏହାର ରୂପ ଦେଖିବାକୁ ଖଣ୍ଡିଆ ଖାବରା ୤ ତେଣୁ ଏହି ଖଣ୍ଡିଆଖାବରାରୁ ଏହା ଖଣ୍ଡାଚଳ କୁହାଯାଏ ୤ ଖଣ୍ଡିଆରୁ ଏହା ଅଚଳ ଶବ୍ଦ ଯୋଗ କରାଯାଇ ଏହାକୁ ଖଣ୍ଡାଚାଳ କହୁଥିଲେ ୤ ଖଣ୍ଡିଆ ଏକ ଦ୍ରାବିଡ଼ ଶବ୍ଦ ଏଥିସହିତ ଅଳଚ ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ ସଂଯୋଗ କରାଯାଇଛି ୤

ଶିଶୁପାଳଗଡ଼ ଖାରବେଳଙ୍କ ରାଜଧାନୀ ଥିଲାବୋଲି କୁହାଯାଏ ୤ ଖାରବେଳ ବାନପ୍ରସ୍ଥରେ ଆସି ଏହି କୁମାରୀ ପର୍ବତରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥିଲେ ୤ ଏହିଠାରେ ସେ ଏକ ନାଟମଣ୍ଡପ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ୤ ଏହାର ଗଠନ ଶୌଳୀ ଅତି ଉଚ୍ଚକୋଟିର ୤ ଦୁଇ ପାଖରେ ଆଲୋକର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା ୤ ଏଥିରୁ ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ଖାରବେଳ ନାଟ୍ୟପ୍ରିୟ ଥିଲେ ୤ ଗୁମ୍ଫର ସମ୍ମୁଖରେ ନାଟ୍ୟପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଉଥିଲା ୤ ଦର୍ଶକମାନେ ଅଭିନୟ ଦେଖିବାପାଇଁ ବସିବା ପାଇଁ ଜାଗା ସମତଳ କରାଯାଇଥିଲା ୤ ଖାରବେଳଙ୍କ ହାତୀଗୁମ୍ଫା ଶିଳାଲିପିରେ କୁମାରୀ ପର୍ବତ ବୋଲି ଲେଖା ଅଛି ୤

ଖଣ୍ଡଗିରି ନବମୁନି ଗୁମ୍ଫାରେ ୧୦୪୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଉଦ୍ୟତ୍ କେଶରୀ ଏକ ଗୁମ୍ଫା ଖୋଦନ କରି ଏହାର ନାମ ନବମୁନି ଗୁମ୍ଫା ସହିତ ଏହି ପର୍ବତର ନାମ ଶ୍ରୀକୁମାର ପର୍ବତ ଉକ୍ରୀର୍ଣ୍ଣ କରିଥିଲେ ୤ ତେଣୁ ଏହାକୁ ଶ୍ରୀକୁମାର ପର୍ବତ ବୋଲି କହୁଥିଲେ ବୋଲି କୁହାଯିବ ୤ କାର୍ତିକେୟଙ୍କର ଅନ୍ୟନାମ ଶ୍ରୀକୁମାର ଆଉ ମଧ୍ୟ କାର୍ତିକେୟଙ୍କୁ ସ୍କନ୍ଦ କହନ୍ତି ୤ ଅମରକୋଷରେ କାର୍ତିକେୟଙ୍କର ସତରଗୋଟି ନାମ ଅଛି ୤ ଅତଏବ ଖଣ୍ଡଗିରିଠାରେ କାର୍ତିକେୟଙ୍କ ଉପାସନା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ୤ ଏହି କାର୍ତକେୟ ଉପାସନା ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଦେଖାଯାଏ ୤ ଖାରବେଳଙ୍କ ରାଜଧାନୀ ଦନ୍ତପୁରା ଥିଲା ଏହା ବଂଶଧାରାନଦୀ କୂଳରେ ଥିଲା ୤ ତେଣୁ ଏହି କାର୍ତିକେୟ ଉପାସନା ଦକ୍ଷିଣରୁ ଆସିଛି ୤ ଈକ୍ଷାକୁ ବଂଶୀୟ ରାଜାମାନେ କାର୍ତିକଙ୍କର ଉପାସନା କରୁଥିଲେ ୤ କାର୍ତିକେୟ ଉପାସନା ଦ୍ରାବିଡମାନଙ୍କର ଦେବତା ଥିଲେ ୤ ଏହି ଖଣ୍ଡଗିରି ସ୍କନ୍ଦରୁ ଅପଭ୍ରଂଶ ହୋଇ ଖଣ୍ଡଗିରି ହୋଇଛି ବା ଏହା ଭଂଗିଳ ପର୍ବତମାଳାରୁ ଖଣ୍ଡିଆ ଗିରିରୁ ଖଣ୍ଡଗିରି ହୋଇଛି ୤

୧୧ଶ ଶତବ୍ଦୀରେ ଉଦ୍ୟତ୍ କେଶରୀ (ଅନନ୍ତ କେଶରୀ) ଏଠାରେ ଅନେକ ଗୁମ୍ଫା ନିର୍ମଣ କରାଇଥିଲେ ୤ ଏଠାରେ ଅନନ୍ତ କେଶରୀ ଗୁମ୍ଫା ଓ ନବମୂୁନି ଗୁମ୍ଫା ରହିଛି ୤ ଅମରାବତୀ କଟକରେ କେଶରୀ ବଂଶୀୟ ଜଣେ ରାଜ ବସୁକଳ୍ପ କେଶରୀ ଦୁର୍ଗ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ୤ ବସୁକଳ୍ପ କେଶରୀ ହେଉଛନ୍ତି ଉଦ୍ୟତ୍ କେଶରୀ ଆଉ ଅନନ୍ତ କେଶରୀ ହେଉଛନ୍ତି ଉଦ୍ୟତ୍ କେଶରୀ ୤

୧୭୯୫ ଖ୍ରୀ. ବଡ଼ଖେମୁଣ୍ଡି ରାଜକୁମାର ବଳଭଦ୍ରଦେବ ରାଜ୍ୟତ୍ୟାଗ କରି ପଥର ଭିକାରୀ ବେଶରେ କେରାଣ୍ଡିମାଳ, ଚିତ୍ରକୂଟ, ଡୁବୁଡୁବା, ଯୋଗୀଗୁମ୍ଫା, ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର, ଖଣ୍ଡଗିରି, ମହାପର୍ବତ, ଅନ୍ଧାରୁଆ, ହଳଦିଆ, ଧଉଳି, ବରୁଣେଇ, ଅଟଳା, ବଡାମ୍ବା, କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଦେଇ ଶେଷରେ ଓଳାଶୁଣୀ ପର୍ବତରେ ପହଂଚିଲେ୤ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ୧୭୭୮ ଖ୍ରୀ. ଥିଲା୤ ଜଣାଯାଏ ଅରକ୍ଷିତ ଦାସ ଏହିଠାରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିଲେ୤ ଏଠାକୁ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ସାଧୁସନ୍ଥ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନେ ଏହିଠାରେ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିଥିଲେ ସେମାନେ ହେଲେ ମହିମା ଗୋସେଇଁ, ଅଭିରାମ ପରମହଂସ ଓ ସିଦ୍ଧ ବାରଙ୍ଗ ଦାସ୤ ଏହିଠାରେ ଅରକ୍ଷିତ ଦାସ କିଛିଦିନ ରହିବାପରେ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ୤

ମରହଟ୍ଟାମାନେ ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ ଉପରେ ଏକ ଭବ୍ୟ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ୤ ସେହି ମନ୍ଦିର ଏବେ ବି ମଧ୍ୟ ପରିଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ ୤ ବେଗେଲାର ସାହବେ ଏଠାକୁ ୧୭୬୦ରେ ଆସିଥିଲେ ୤ ସେ ଖାରବେଳଙ୍କ ଶିଳା ଲିପିର ଫଟୋକପି ନେଇ ତା’ର ପାଠୋଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ ଓ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିଥିଲେ ୤

୧୮୨୦ ମସିହାରେ ଐତିହାସିକ ଷ୍ଟାର୍ଲିଙ୍ଗ ସାହେବ ଖଣ୍ଡଗିରି ପରିଭ୍ରମଣରେ ଆସିଥିଲେ ୤ ଖଣ୍ଡଗିରିରେ ଗୋଟିଏ ଶୂନ୍ୟମନ୍ଦିର ଥିବାର ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି ୤

ଖଣ୍ଡଗିରିରେ ମାଘସପ୍ତମୀକୁ ମେଳା ହୁଏ ୤ ଏହି ମେଳା କେବେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି କହି ହେଉନାହିଁ ୤ ଇତିହାସ ପୃଷ୍ଟାରେ ଏହି ମେଳା ଆରମ୍ଭ ସଂପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ କେଉଁ ଆବାହମାନ କାଳରୁ ଏହି ମେଳା ଚାଲି ଆସିଛି ୤ ଏହି ମେଳା ସଂପର୍କରେ ଗୋଟିଏ କିମ୍ବଦନ୍ତି ଅଛି – ଶମ୍ଭାସୁର ନାମରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରତାପି ଅସୁର କୁଷ୍ଠ ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ମାଘ ସପ୍ତମୀ ଦିନ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାରେ ବୁଡ଼ ପକାଇ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରି ଖଣ୍ଡଗିରିଠାରେ ଜପତପ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା ୤ ସେ ମଧ୍ୟ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କ କୃପାରୁ ରୋଗମୁକ୍ତ ହୋଇଗଲା ୤ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ବିଶ୍ୱସ ଜନ୍ମିଲା ଯେ ଏଠାରେ ସାଧନା କଲେ ଲୋକେ ରୋଗମୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ୤ ଏଇ ବିଶ୍ୱାସନେଇ ଜନ ସମାଗମ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା ୤ ସାଧାରଣତଃ ମାଘମାସରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ଚାଷବାସ ସରିଯାଇଥାଏ ୤ ସେମାନଙ୍କର ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ଜିନିଷ ପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରିପାଇଁ ଲୋକେ ମେଳାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି ୤ ମାଘସପ୍ତମୀ ହେଉଛି ମୁନି ଋଷିମାନଙ୍କ ପର୍ବ ୤ ବୋଧହୁଏ ଏହି ସଧୁସନ୍ଥମାନେ ଏଠାରେ ଏହି ମେଳା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ଯାହାଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲି ଆସିଛି୤

ଏହି ମେଳା ୯ ଦିନଧରି ଚାଲେ ୤ ଠାକୁର ଅନନ୍ତ କେଶରୀ ରଥ ଉପରେ ବିଜେ କରି ଜାଗମରା ଗାଁ ମାଉସି ମା’ ଘର ନାଗାମଠକୁ ଆସନ୍ତି ୤ ୯ ଦିନ ଯାତ୍ରା ସରିବା ପରେ ପୁଣି ମନ୍ଦିରକୁ ଫେରି ଯାନ୍ତି ୤ ଇଂରେଜମାନେ ଓଡ଼ିଶା ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଠାକୁର ଜାଗମରା ଗାଁରେ ରହିଯାଇଛନ୍ତି ୤

ଏହି ପାହାଡ଼ ପାଦଦେଶରେ ଉତର ଦିଗକୁ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଉନ୍ନୟନ କତୃପକ୍ଷ ଏଠାରେ ଏକ ବାଟିକା ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି ୤ ଏହାକୁ ଜୟଦେବ ବାଟିକା କହୁଛନ୍ତି ୤ ଏଠାରେ ବିବାହ ବ୍ରତ ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦାନ କରାଯାଏ ୤

ଏଲ୍-୨୪୨/ଫେଜ୍-୧, ଡୁମୁଡୁମା ହା.ବୋ.କଲୋନୀ

ଭୁବନେଶ୍ୱର-୭୫୧ ୦୧୯

(ମୋ-୯୭୭୭୧ ୪୩୪୮୫)